Garis Panduan Walit
Libatkan Empat Kementerian
KUALA LUMPUR, 24 Mac
(Bernama) -- Garis Panduan Industri Burung Walit (1GP) mengambil masa untuk
dibentang ke Kabinet kerana ia melibatkan empat kementerian, kata Menteri
Pertanian dan Industri Asas Tani Datuk Noh Omar.
Noh berkata selain
kementerian yang diterajuinya, Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan,
Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar dan Kementerian Kesihatan juga
terlibat dalam penggubalan garis panduan itu.
"Tunggulah...
Kita akan umum selepas ia diluluskan (Kabinet)," kata Noh kepada Bernama
di lobi Parlimen mengenai perkembangan terkini garis panduan bagi pembangunan
industri sarang burung yang bernilai RM1.5 bilion setahun itu.
Garis panduan itu
disediakan Jabatan Perkhidmatan Veterinar (JPV) selaku agensi peneraju bagi
pembangunan industri burung walit di negara ini.
Sebelum ini, Noh
dilaporkan berkata 1GP akan dibentang ke Kabinet pada Mac ini.
Dianggarkan terdapat
50,000 premis burung walit di seluruh negara dengan kebanyakannya dibina di rumah-rumah
kedai di kawasan bandar menimbulkan kebimbangan penduduk setempat mengenai
masalah bau, bunyi dan penyakit.
Ketua Pengarah JPV
Datuk Dr Abdul Aziz Jamaluddin sebelum ini berkata pelaksanaan garis panduan
holistik itu akan menyelesaikan semua masalah berbangkit.
Abdul Aziz berkata ia
akan menjadi garis panduan pertama seumpamanya di rantau ini bagi mengawal selia
pembangunan industri burung walit itu daripada aspek perlesenan, persampelan,
pengeluaran hinggalah pengeksportan sarang burung itu.
Ketika ini masalah
perlesenan rumah burung dilihat membantutkan perkembangan industri itu terutama
di Pulau Pinang, Melaka dan Sarawak, yang antara lain melibatkan rumah burung
dibina dalam kawasan warisan (Pulau Pinang dan Melaka)dan peruntukan
undang-undang melarang premis burung dibina di kawasan bandar seperti di
Sarawak.
Sarang burung walit
mendapat permintaan yang tinggi di China di mana sup sarang burung itu dilihat
menjadi pengukur kepada status seseorang individu, menjelaskan kenapa harganya
mencecah RM4,000 sekilogram.
Dilema Industri
Sarang Burung Walit Sarawak
Oleh Syed Azwan Syed
Ali
KUALA LUMPUR, 22 Mei
(Bernama) -- Tanpa diketahui umum, industri sarang burung walit kini mencecah
RM1 bilion setahun selepas migrasi besar-besaran spesies burung itu dari
Indonesia, kira-kira 10 tahun lepas.
Jumlah itu dijangka
meningkat ekoran permintaan berterusan dari negara China di mana sup sarang
burung sangat popular dalam kalangan rakyatnya selain turut menjadi
"pengukur" kepada status individu.
Malaysia merupakan
negara pengeluar sarang burung ketiga terbesar di dunia selepas Indonesia dan
Thailand dengan purata lebih 12 tan sarang burung dihasilkan dalam sebulan.
Malah sarang burung
walit atau aerodramus fuciphagus (edible-nest swiftlet dan black-nest swiftlet
atau "aerodramus maximus" yang terdapat di Malaysia adalah yang
terbaik dari segi kualitinya.
ISU PERLESENAN RUMAH
BURUNG BANTUTKAN INDUSTRI
Namun beberapa isu
timbul sejak kebelakangan ini termasuk masalah perlesenan lebih 1,500 rumah
burung walit di Sarawak menjejaskan perkembangan industri yang berpotensi besar
ini.
Jika di Semenanjung
Malaysia premis burung walit dibenarkan dibina di rumah kedai dan lot komersil
di bandar mengikut syarat tertentu, premis yang sama tidak dibenarkan di
kawasan bandar di negeri itu.
Ini kerana Ordinan
Perlindungan Hidupan Liar 1998 Sarawak tidak membenarkan burung walit diternak
di kawasan bandar.
Negeri itu juga tidak
mempunyai garis panduan penternakan burung berkenaan yang membolehkan rumah
burung dibina di kawasan bandar seperti mana di Semenanjung.
Peraturan
Perlindungan Hidupan Liar (Sarang Burung Boleh Dimakan) 1998 dan Peraturan
Perlindungan Hidupan Liar 1998 juga menjelaskan bahawa spesies itu hanya boleh
diternak di tanah pertanian di kawasan luar bandar selain habitat asalnya
seperti gua.
"Sepatutnya
kerajaan negeri menyokong industri ini dan bekerjasama dengan kerajaan
persekutuan untuk mewujudkan garis panduan penternakan burung walit," kata
Dr Koh Ung Leong kepada Bernama ketika ditemui di Sibu baru-baru ini.
Doktor veterinar itu
berkata burung walit mempunyai nilai ekonomi tinggi, meningkatkan nilai
hartanah setempat dan menjadi alternatif kepada petani dan nelayan untuk
mengusahakannya secara serius.
Tinjauan Bernama
mendapati terdapat banyak rumah burung dibina dan rumah kedai diubahsuai
menjadi rumah burung di bandar berhampiran pesisir pantai seperti di Mukah,
Sibu, Sarikei dan Bintulu.
Sebelum ini persatuan
pedagang sarang burung walit di negeri itu merayu campur tangan Ketua Menteri
Tan Sri Abdul Taib Mahmud untuk menyelesaikan masalah itu selepas tindakan
penguatkuasaan bermula Oktober tahun lepas di Mukah.
STATUS TERKINI
PERLESENAN
Sehingga hari ini
daripada lebih 1,500 premis burung walit yang ada, hanya dua premis diberikan
lesen oleh pihak berkuasa. Ini bermakna 99.8 peratus rumah burung walit di
negeri itu ialah premis haram.
"Kami berharap
kerajaan negeri akan menyediakan garis panduan yang sama seperti di
Semenanjung. Kami akan memberikan kerjasama penuh kepada kerajaan negeri untuk
menyelesaikan isu ini," kata pengerusi protem Persatuan Perdagangan Sarang
Burung Walit Sarikei Wong Hua Ting.
Dalam isu ini,
kerajaan negeri dilihat mempunyai dua pilihan sama ada memusatkan penternakan
burung walit ke sesebuah kawasan melalui pembinaan eko-park atau mengadaptasi
garis panduan penternakan burung walit.
"Mustahil untuk
memindahkan burung-burung ini. Burung walit bukannya seperti ayam atau itik
yang boleh kita tangkap dan pindahkan. Burung-burung ini sudah jadikan rumah
burung sebagai hotel tempat bersarang," kata pengerusi Persekutuan
Persatuan Pedagang Sarang Burung Malaysia Datuk Beh Heng Seong.
Difahamkan sehingga
hari ini belum ada kaedah memindahkan burung walit yang juga spesies yang
dilindungi di bawah Akta Hidupan Liar 1972. Ini menjadikan usaha
memindahkannya, terutama anak burung, adalah mustahil tanpa risiko
"membunuh" burung itu.
Persoalannya
bagaimanakah kerajaan negeri terutama Jabatan Hutan Sarawak dan Perbadanan
Perhutanan Sarawak akan menangani isu ini tanpa mengenepikan kepentingan semua
pihak termasuk pemilik rumah burung?
PENDIRIAN JABATAN
Ketua Pengarah
Jabatan Hutan Sarawak yang juga Ketua Pegawai Eksekutif Perbadanan Perhutanan
Sarawak Datuk Len Talif Salleh menegaskan bahawa pembangunan industri ini perlu
dilakukan secara sistematik mengikut undang-undang sedia ada.
"Kebanyakan yang
minta lesen adalah di bandar yang mengikut definisi undang-undang, mereka tidak
layak," kata Len Talif mengenai risiko epidemik seperti selesema burung
menyebabkan kenapa kerajaan negeri tidak membenarkan penternakan burung itu di
bandar.
Beliau berkata
pihaknya juga menerima aduan daripada orang ramai mengenai masalah bau dan
bunyi bising pembesar suara yang dipasang di premis burung itu bertujuan
memanggil burung walit singgah bersarang.
Len Talif juga
mendakwa pembinaan rumah burung di kawasan bandar turut menjejaskan perniagaan
sesetengah pihak terutama mereka yang menjual makanan di restoran atau gerai
berdekatan.
"Sepatutnya
pembinaan rumah burung di bandar tidak dibenarkan kerana melanggari
undang-undang," katanya sambil menjelaskan bahawa kerajaan negeri akan
membina eko-park dan memberikan lesen kepada individu berminat membina rumah
burung di atas tanah pertanian di luar bandar.
RAYUAN PEMILIK RUMAH
BURUNG
Kebanyakan pemilik
rumah burung melihat masalah birokrasi memohon lesen melibatkan agensi
berkaitan seperti pejabat tanah, pihak berkuasa tempatan, Sarawak Planning
Autority (SPA) dan Perbadanan Perhutanan Sarawak merumitkan keadaan.
Ketiadaan jaminan
burung bersarang di eko-park dan premis burung baru juga menyebabkan kenapa
mereka mahu kerajaan negeri menggunapakai garis panduan mengikut Amalan Baik
Penternakan Haiwan (GAHP) untuk burung walit, Jabatan Perkhidmatan Veterinar
(JPV).
GAHP, yang merupakan
antara syarat lesen di Semenanjung, menetapkan spesifikasi tertentu bagi
memastikan premis burung walit dibina kondusif dan mesra alam selain menetapkan
had bunyi tidak melebihi 40 desibel dengan corong 60 darjah menghala ke langit
bagi mengatasi masalah bunyi.
"Kita bercakap tentang
"1Malaysia" maknanya undang-undang yang sama. Kenapa kerajaan negeri
tidak terima garis panduan itu,? soal pedagang sarang burung walit dari Mukah,
John Low.
Beliau merujuk kepada
kenyataan Perdana Menteri Datuk Seri Najib Tun Razak sebelum ini yang
menggalakkan rakyat, terutama kaum Bumiputera, menceburi bidang penternakan
burung walit yang mampu menjana ekonomi tempatan.
Pengerusi protem
persatuan pedagang sarang burung Mukah, Philip Tiong, pula meminta pihak
berkuasa mengadakan dialog dengan pemilik rumah burung untuk menyelesaikan isu
itu dan bukannya "dialog" sehala yang menyuruh mereka berpindah.
DAKWAAN MONOPOLI
INDUSTRI SARANG BURUNG
Namun apa yang
menarik beberapa pemilik rumah burung yang enggan dikenali mendakwa pembinaan
eko-park termasuk di Mukah adalah cubaan pihak tertentu untuk memonopoli
industri itu.
Ini kerana sekilogram
sarang burung boleh mencecah RM4,000 dan jumlah itu meningkat
sekurang-kurangnya sekali ganda selepas ia diproses untuk diimport ke negara
luar seperti China, Hong Kong dan Korea.
Jika daerah Mukah
mampu mengeluarkan lebih 100 kilogram sarang burung yang bernilai RM400,000
sebulan, bayangkan jumlah pendapatan yang mampu dijana lebih 40 ribu rumah
burung yang bertaburan di seluruh negara.
Walaupun dakwaan
monopoli itu masih belum dibuktikan, pihak terbabit perlu memberi perhatian
kepada perkara seumpama itu yang boleh membantutkan hasrat kerajaan memajukan
industri sarang burung selain kebimbangan terhadap ancaman penyakit.
Ketua Unit Walit Dr
Fadzilah A'ini Abdul Kadir berkata Jabatan Perkhidmatan Veterinar, yang menjadi
agensi peneraju industri sarang burung negara, sentiasa memantau perkembangan
industri itu dari semasa ke semasa.
Sehingga hari ini,
lebih 5,000 sampel burung walit yang diuji Jabatan Perkhidmatan Veterinar sejak
tiga tahun lepas didapati bebas daripada selesema burung dan penyakit sampar
ayam, kata Dr Fadzilah.